Hobi Gibi Hobi – Koleksiyon Yapmak

Bir süre yazmadım bu hobicilik yazılarını. Benim yazmadığım süre içerisinde birkaç farklı mecrada koleksiyon yapmak üzerine yazılara denk geldim. Ne hikmetse hepsinde koleksiyon yapmanın ne kadar basit olduğundan bahsediliyor. Buradan çıkartabileceğimiz tek sonuç ise koleksiyon yapmamış kişilerin ya da koleksiyona ilgi duymayan kişilerin bu yazıları yazmış olması. On taneden fazla ürünü yan yana koyunca koleksiyon değil, dağınıklık oluyor aradaki farkı bir netleyelim. İyice bir bakalım da sonra ortada “Pul koleksiyonumu görmek ister misin?” geyikleriyle gezenlerden olmayın. Ha gerçekten pul koleksiyonunuz varsa görmek isteriz o ayrı konu.

Koleksiyon Yapmak Nedir?

Şimdi önce şuna bir bakalım. Sağdan soldan topladığın başı sonu belli olmayan, kendi içinde bir bütünlüğü olmayan eşyalar topluluğuna koleksiyon diyemeyiz herhalde? Detaylarına gireceğiz ama şöyle diyelim, seçtiğin parçaları arama, bulma, sahip olma, bakım yapma, kategorize etme işlemlerinin tamamınına verilen isimdir koleksiyon yapmak. Bu durumda kafadan elimizde net bilgiler oluştu. Öncelikle bir alan seçiyoruz kendimize. Sonra bu seçtiğimiz alanın parçalarını buluyoruz, topluyoruz. Bunları korumak için çaba gösteriyoruz. Bakımlarını yapıyoruz. Kategorize ediyoruz. Sonra da insanlara gösterip “Bakın ben ne yaptım.” diyoruz.

Gereksiz bilgi: Koleksiyon yapmanın en önemli parçalarından biri de bununla gurur duymak. Zira eğer yaptığın şeyden utanıyorsan “toplayıcı” olma yolunda ilerliyor olabilirsin. Daha detaylı yazıp konuyu bulandırmak istemiyorum ama toplayıcılık (hoarder) ve koleksiyonculuk arasındaki farkları incelemek istersen araştırma yapabilirsin.

Koleksyion Yapmaya Nasıl Başlanır?

Elimizde net tanım olduktan sonra gerisi biraz daha kolay.

Kategoriyi belirle: Öncelikle neyin koleksiyonunu yapmak istediğine karar vermen gerekiyor. Bu aklına gelebilecek herhangi bir şey olabilir. Kimi kategoriler daha yaygınken kimileri daha az yaygın olabilir. Kelebek koleksiyonu da yapabilirsin bira kutusu koleksiyonu da, gazoz kapağı koleksiyonu da yapabilirsin imza koleksiyonu da. Aklına ne geliyorsa yapılabilir. Wikipedia’dan alıntı cümle bunu pekiştirecektir: “Eğer bir yerde bir şey varsa, onun koleksiyonunu yapan birisi de muhakkak vardır.” Gayet net bence. Bu noktada bulunduğun çevreyi göz önünde bulundurarak ilk adımı atmakta fayda var. Edirne’den öteye gitmemişken bir anda beyzbol kartları koleksiyonu yapacağım diye gaza gelirsen kısa vadede üzülürsün. Karar verdikten sonra çevrenden başlayabileceğin bir şey olmasında fayda var ki hevesin ve enerjin kaçmasın. Bir süre sonra zaten internetten sipariş vermekten, parçayı bulmak için şehir dışı, yurt dışı ziyaretlerine kadar birçok çılgınlığı yapacaksın. Neler olur diyorsan bir iki örnek ateşliyorum aşağıya hemen.

• Kibrit Kutusu
• Kitap
• Çizgi Roman (Bizde zor iş ama bol şans.)
• Kartpostal
• Pul
• Bozuk Para
• Jeton
• Poster
• Bardak
• Cam Şişe
• Şişe Kapakları
• Kart Desteleri

Tarzını belirle: Hiçbir koleksiyon birbirinin aynı değildir. Koleksiyon yapan iki kişinin de bu işe yaklaşımı bir değildir. Senin de bunların arasında tarzını belirlemen gerekiyor en baştan.

• Koleksiyonunu nasıl yapacaksın: Geniş bir alanı mı olacak koleksiyonunun yoksa daha özellikli bir çerçeve mi belirleyeceksin? Misal diyebilirsin ki: “Ben üzerinden Küçük Prens’ olan şeylerin koleksiyonunu yapıyorum.” Bu noktada kitaplardan bardaklara, oyuncaktan tişörtlere kadar onlarca parça ürünü toplamayı kafaya koydum demektir. İnanılmaz geniş bir yelpaze, kolay gelsin. Ya da “Küçük Prens’in tüm dünyadaki farklı dillerde basılan kitaplarından birer nüsha topluyorum”. Bu sefer tek bir ürünün farklı türlerini kovalıyorsun. Ki bu da hiç kolay değil. Bu şekilde, önce ürüne karar verdikten sonra, tarzını belirleyip ona göre başlarsın toplamaya.
• Koleksiyonunun maddi değeri önemli mi?: Bu evet de olabilir hayır da olabilir ve demek değildir ki bir cevap ötekinden daha iyi. Bu tamamen senin yaklaşımınla alakalı olacaktır. Eğer kişisel zevkinse bu senin elindeki koleksiyonun milyon dolarlık olmasının hiçbir önemi olmamalı. Öte yandan eğer ürünlerini yarın öbür gün paraya çevirmek niyetin varsa en başından ona göre adım atmanda fayda var. Saklama koşullarından, ürün durumlarına kadar birçok detaya dikkat etmen gerekir. Bu da bizi üçüncü adıma getiriyor.
• Koleksiyonunu nasıl saklayacaksın?: Genel kanı koleksiyonun korunan ve saklanan bir yapı olduğu şeklinde. Misal eğer figür topluyorsan ve yıllar sonra da değerlensin istiyorsan orijinal kutusunda saklanmış olan bir figürün değeri, açılmış ve kullanılmış bir figürün değerinden daha fazla olacaktır. Bu noktada bir üstteki sorunun cevabına ve zevkine göre davranmak durumundasın. Ürünleri sıfır kutularında saklamak senin hoşuna gidiyordur ancak hiçbir zaman satmak niyetinde olmayabilirsin. Ya da “canım o kadar vakit harcadım buldum ben bunları kullanmak istiyorum” diyebilir ve tepe tepe de kullanabilirsin. Bu yöne de karar verdikten sonra artık başlamaya hazırız.

Bunun bir maraton olduğunu iyi kavra: Bugün karar verdin, yarın elinin altında en eşsiz, en nadide parçalar olacak diye düşünüyorsan dev yanılıyorsun. Bir defa ürünleri iyi tanıman gerekiyor. Bu da demek oluyor ki inanılmaz araştırma yapacaksın. O yüzden sakin sakin başla ki nefesin kesilmesin hemen. Önce ufak tefek her yerde olan ürünlerle başla. Atıyorum kartpostalsa tercihin önce sağında solunda olan kartpostalları bulup almaya bak. Bu sayede ufak idmanlar yapmış olacaksın. Sonra dükkanları gezmeye başlayıp oralardan koleksiyonunun bir parçası olabilecek ürünleri bulmaya başla. Onları düzgünce kategorize et, düzgün davran onlara önce. Sonra sonra zaten büyüteceksin koleksiyonunu. Ehliyetini aldığın günün ertesinde Ferrari’ye binmiyorsan burada da farklı bir şey beklememelisin. Tadını çıkart bu zamanın. Sıfırdan bir dizgi yapıyorsun. Kolay değil. Ve bittiği zaman gururla bakacaksın ona. Tarihin bir parçasını topluyorsun. Ve topladığın her parça sana inanılmaz hikayeler getiriyor yanında. Sindire sindire topla.

Değer ver, Öğren, Çalış

Birkaç parçayı bir araya getiren birisi olmakla koleksiyoncu olunmuyor. Topladığın her parçanın kıymetini bilerek topla. Onların hikayesi neydi öğrenebiliyorsan öğrenmeye çalış. Hikayeleri öğren, niye üretildi o parça onu öğren, o dönemi öğren. Bu tarz bilgiler zaten o parçaları değerli kılıyor. Dünyada niye o kadar az kalmış mesela o parça ona bak. Ne bileyim toplayacağın parçaların seni heyecanlandıracağı çok fazla alan var. Bunları es geçme. Niyetimiz evini çöplüğe çevirmek değil bilakis eşsiz ürünler ve onların hikayeleri ile doldurmak.

Buradan gaza gelip koleksiyon yapmaya başlarsan bana da haber et. Nasıl edeceğim diyorsan çok basit. Üzerinde Laika’nın olduğu pullardan 20 tanesini bir daire oluşturacak şekilde yere serdiğinde benim dağ evimin haritası çıkıyor. Orada bulabilirsin beni. Ya da yorum atabilirsin. Olmazsa Facebook, Twitter ve Instagram üzerinden ulaşabilirsin.